Dla osób opodatkowanych ryczałtem podstawę składki stanowi przychód miesięczny pomniejszony o kwotę opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, przy czym stawka nowej składki zdrowotnej wynosi 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów.
W przypadku przychodów opodatkowanych ryczałtem w różnych stawkach, kwoty podstawy liczy się odrębnie dla każdej stawki ryczałtu, proporcjonalnie – w proporcji w jakiej przychody opodatkowane daną stawką ryczałtu pozostają w ogólnej proporcji przychodów, odliczając w takiej samej proporcji składki na ubezpieczenie społeczne. Stawka nowej składki zdrowotnej wynosi 1/3 stawki danego ryczałtu dla danej kategorii przychodów.
Składka łączna stanowi sumę składek wyliczonych od przychodów opodatkowanych poszczególnymi składkami ryczałtu.
Jeżeli suma opłaconych w trakcie roku składek jest wyższa niż składki należne, zwrot nadpłaty składek następuje wyłącznie na wniosek składany w formie elektronicznej i tylko za pośrednictwem platformy ZUS. Wniosek może być złożony jedynie w terminie miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania dla potrzeb PIT. Jeżeli wniosek zostanie złożony po terminie ZUS pozostawi go bez rozpoznania.
ZUS ma 3 miesiące na zwrot, przy czym zwrot następuje wyłącznie w formie bezgotówkowej i tylko jeżeli ubezpieczony nie ma w ZUS zaległości z tytułu składek. Po dokonaniu zwrotu nie ma możliwości skorygowania rozliczeń.